VoD i wideo w polskim internecie: jaki był 2013 rok, co w 2014?

Beata Białkowska, dyrektor marketingu i sprzedaży Cyfrowego Polsatu

Wydarzenie roku
Pozyskanie przez Grupę Polsat praw do eliminacji i turnieju finałowego Euro 2016 oraz rozgrywek eliminacyjnych do Mistrzostw Świata 2018 na wszystkie pola eksploatacji, w tym internet i urządzenia mobilne, co może stanowić dodatkowy impuls do dalszego rozwoju nowych kanałów dystrybucji treści.

Sukces roku
Nie widzę istotnych sukcesów w branży, w 2013 roku mieliśmy raczej do czynienia z regularnym rozwojem tego rynku na wszystkich płaszczyznach. Dla naszej grupy sukcesem okazało się połączenie internetowej dystrybucji treści w ramach serwisu Ipla z tradycyjnymi kanałami - drogą naziemną i satelitarną - z korzyścią dla widzów i efektywności naszej grupy.

Porażka roku
Istotnym problemem tego rynku jest kradzież własności intelektualnej - nielegalna dystrybucja treści w internecie powiązana z akceptacją społeczną tego zjawiska i minimalnym zaangażowanie organów państwowych w zwalczenie tego procederu, który godzi w fundamenty państwa prawa. Szkoda, że akurat w takim obszarze jesteśmy w czołówce europejskiej.

Człowiek roku
Na uznanie zasługują przedstawiciele Stowarzyszenia Sygnał i jego firm członkowskich, inicjatyw „Legalna kultura” i „Oglądaj legalnie” oraz organizacji Anti-Piracy Protection, którzy mimo braku odpowiedniego wsparcia ze strony państwa prowadzą regularne działania na rzecz walki z kradzieżą własności intelektualnej w internecie i promocji legalnych źródeł rozrywki.

Trend roku
Od kilku lat obserwujemy regularny wzrost rynku reklamy wideo oraz oglądalności materiałów wideo w internecie. Co ważne dla rozwoju tego rynku, kolejni duzi właściciele praw otwierają się na ten kanał dystrybucji, w tym najwięksi nadawcy telewizyjni, jak np. Discovery, Eurosport, FilmBox, których kanały linearne są już dostępne w sieci. Rośnie znaczenie modelu transakcyjnego - w 2012 roku 10 proc. wpływów Ipli pochodziło z zakupu treści, teraz stanowią one 20 proc. - oraz poszerza się paleta urządzeń dających dostęp do serwisów wideo.

Prognoza na 2014
Możemy się spodziewać kontynuacji wspomnianych trendów - wzrostu rynku reklamy wideo, regularnego wzrostu udziału modelu transakcyjnego w udostępnianiu treści, nowych treści od dotychczasowych i kolejnych właścicieli praw i nadawców telewizyjnych, rozszerzania się gamy urządzeń zapewniających dostęp do serwisów wideo.

Marcin Oziewicz, dyrektor Ośrodka iTVP-HD

Wydarzenie roku
Niewątpliwym wydarzeniem 2013 roku na rynku VOD było przejęcie przez Cyfrowy Polsat firmy Redefine tworzącej aplikację Ipla. Dzięki zakupowi Ipli w sposób znaczący wzmocniła się pozycja rynkowa Cyfrowego Polsatu jako agregatora i dystrybutora kontentu. W ten sposób zmieniono model biznesowy Ipli z czepiącego wpływy z reklam na rzecz sprzedaży subskrypcji, poprzez stworzenie pakietów i Ipla Premium. Działanie to stanowi element konsekwentnej budowy przez Cyfrowy Polsat konglomeratu medialnego, na który składa się produkcja treści elektronicznych oraz ich dystrybucja wszelkimi dostępnymi kanałami komunikacji elektronicznej. Zdecydowaną przewagą konkurencyjną Ipli jest jej szeroka dostępność - w internecie stacjonarnym, na urządzeniach mobilnych, w connected TV, jak i konsolach do gier, a także oferowanie przez nią dostępu do kanałów telewizyjnych na żywo.

Sukces roku
Za sukces roku należy uznać intensywny rozwój serwisu Vod.pl należącego do Grupy Onet. Sukcesywna odbudowa platformy Onetu po zniknięciu treści będących własnością TVN-u skupiona była głównie na gromadzeniu szerokiej bazy unikalnych użytkowników oraz oferowaniu różnorodnych treści: od seriali, po dokumenty i filmy z Polski i świata.

Sukces Vod.pl ma jednak charakter dwojaki. Z jednej strony w doskonały sposób wprowadzono model transakcyjny i przyzwyczajonych do oglądania wideo w internecie zachęcono do ich zakupu, oferując prapremiery różnych produkcji. Ta droga monetyzacji treści wielokrotnie nie sprawdziła się na polskim rynku, ale Onetu osiągnął swój cel, głównie ze dzięki odpowiedniemu dopasowaniu oferty do profilu użytkowników, co jest zasługą osób odpowiedzialnych w spółce z monetyzację (Marcin Hajek) oraz tworzenie oferty VoD (Sabina Lipska). Jak wspomniałem, szczególnie w przypadku polskiego rynku mediów elektronicznych ta zmiana jest znacząca, ponieważ obraca w mit przekonanie, że Polacy nie są skłonni płacić za dostęp do swoich ulubionych treści.

Kolejnym sukcesem Onetu było wprowadzenie na rynek zupełnie nowej usługi - Vod Sport, umożliwiającej niedostepne dotąd w internecie oglądanie na żywo meczów piłkarskiej Ligi Mistrzów. To śmiałe, ale bardzo dobre z biznesowego punktu widzenia posunięcie, które z jednej strony zagospodarowuje dobrze zdefiniowaną niszę internautów, z drugiej zaś pozwalają czerpać przychody, dostarczając odpowiednio stargetowane treści o wąskiej tematyce.

Porażka roku
W kontekście całego rynku można z porażką utożsamiać przedsiębiorstwa chcące oferować nowe, niedostępne wcześniej usługi. Aby jednak osiągnąć sukces w tym sektorze, ciągle niezbędne są co najmniej dwa elementy: dostęp do dobrego kontentu oraz odpowiednio rozbudowanej bazy abonenckiej. Najprawdopodobniej z tego powodu nowe aplikacje zniknęły z rynku tak szybko, jak się na nim pojawiły.

Z porażkę można także uznać stagnację, tudzież bardzo powolny rozwój, usługi connected TV oferowanej przez producentów telewizorów. Z jednej strony wydaje się, że trend łączenia telewizora z internetem jest coraz powszechniejszy, a także widoczny w preferencjach zakupowych Polaków (m.in. kupowaniu coraz większych odbiorników), z drugiej zaś strony ciągle brakuje praktycznego rozwiązania w zakresie monetyzacji treści i oferowania odpowiednio sprofilowanych reklam, co w internecie jest powszechnym modelem.

Człowiek roku
Dominik Lubicki, prezes Cyfrowego Polsatu. W marcu Cyfrowy Polsat za 150 mln zł kupił kontrolowane przez Zygmunta Solorza-Żaka firmy tworzące aplikację Ipla, a w listopadzie zawarł umowę przejęcia 83,8 proc. akcji spółki Metelem, która jest właścicielem 100 proc. akcji Polkomtela, operatora sieci komórkowej Plus. Cyfrowy Polsat stał się dzięki temu jednym z największych europejskich przedsiębiorstw, posiadającym tak liczną bazę abonencką oraz oferującym swoim abonentom różnoraki dostęp do treści.

Dla rynku VoD w Polsce to zmiana o głębokiej strukturze, mająca wpływ na kształt udziałów poszczególnych graczy. Konsekwentne modyfikacje oferty przez Cyfrowy Polsat i udostępnianie audycji we wszystkich modelach za pośrednictwem Ipli oraz jej połączenie z flagowymi usługami telewizji i telefonii komórkowej z pewnością pozwoli Polsatowskiemu imperium na utrzymanie pozycji lidera zarówno w bieżącym roku, jak i w dalszej perspektywie. To wszystko sprawia, że głos Dominika Libickiego jest na rynku bardzo znaczący i najprawdopodobniej w najbliższych miesiącach i znaczyć będzie coraz więcej.

Trend roku
Trendem najsilniej oddziałującym na rynek było stopniowe odchodzenie od modelu reklamowego na rzecz modeli subskrypcyjnych. Wydaje się także, że ten trend będzie w najbliższych latach przybierał na sile. Rynek usług VoD znajduje się jeszcze w początkowej fazie, w porównaniu z całym rynkiem telewizji w Polsce. W związku z tym wiele rozwiązań jest dopiero testowanych, a firmy i wydawcy, często na zasadzie prób i błędów, weryfikują, czy dane rozwiązanie się przyjmie.

Z pewnością najwięksi gracze dążą do uzupełnienia oferty o kontent jak najwyższej jakości i rozległej tematyce, przy jednoczesnym ciągłym poszerzaniu bazy abonenckiej. Kolejny raz nie bez przyczyny wspominam o elementach tworzących fundament sukcesu na rynku VoD, ponieważ to one warunkują odpowiednie zyski, a zatem w naturalny sposób mają cechy trendu.

Prognoza 2014
Z rozwojem rynku telewizyjnego, w tym VoD, ściśle związany jest rozwój technologiczny, który dyktuje kierunek tego pierwszego. Tak jak branża muzyczna czy drukarska w ostatnich latach dotknięte zostały przez transformację spowodowaną rosnącą rolą internetu, tak branża VoD (choć ściśle z internetem związana) będzie w najbliższych latach ulegała znaczącym zmianom.

Analitycy prognozują, ze w 2015 roku około 500 mln telewizorów na świecie będzie umożliwiało połączenie z siecią, co wskazuje na intensywny rozwój usług telewizyjnych działających na polach eksploatacji związanych z internetem. Connected TV staje się rozwiązaniem coraz bardziej powszechnym, dlatego w Polsce potrzebny jest intensywny rozwój oferty przez producentów, np. Sony czy Samsunga, którzy wydają się pozostawać nieco w tyle za zmieniającą się w szybkim tempie strukturą wideo połączonego z internetem. Ze względu na rosnącą liczbę urządzeń elektronicznych spodziewam się także przyrostu liczby użytkowników mobile TV. Nie można zapominać o sile sieci społecznościowych i serwisach działających w obszarach social TV. Usługi dostępne w Polce najczęściej są jednak kopiami rozwiązań oferowanych na zachodzie, całkiem więc możliwe, że na znaczeniu zyskają rozwiązania Immersive czy Personal TV. W sposób zasadniczy nie zmienia się jednak sposób dystrybucji treści, dlatego najprawdopodobniej w najbliższych latach całkiem możliwe jest wprowadzenie nowych rozwiązań o charakterze technicznym, umożliwiającym sprawniejsze dostarczanie treści, przy niższej przepustowości sieci.