Rekordowy poziom aktywów funduszy kapitałowych

Podobnie rosła wartość zgromadzonych w nich aktywów, które na koniec zeszłego roku osiągnęły rekordowy poziom 36,4 mld zł. W ciągu całego 2010 roku wartość ta wzrosła o +17%, czyli nieco mniej niż w 2009 roku (+20%). Udział firm ubezpieczeniowych w globalnych oszczędnościach gospodarstw domowych wzrósł w ciągu roku z 3,4% do 4,0%, to o 1,1 pkt proc. mniej niż w rekordowym 2007 roku.

Gdy przyjrzymy się bliżej danym za zeszły rok, okazuje się, że z przyrostem aktywów mieliśmy do czynienia przede wszystkim w drugiej połowie roku, kiedy zwiększyły swą wartość o ponad 4 mld zł, podczas gdy w pierwszym półroczu było to 1,3 mld zł. Taka struktura przyrostu wynikała z lepszej koniunktury na rynkach akcji. Indeks WIG w pierwszej połowie roku stracił -1,5%, a w drugim półroczu zyskał +19,7%. Do przyrostu aktywów przyczyniły się również nowe wpłaty klientów, saldo wpłat i wypłat do funduszy przekroczyło w minionym roku +3 mld zł, w porównaniu do +1,8 mld zł rok wcześniej.

Wraz z trwającą dobrą koniunkturą na giełdzie, mogliśmy dalej obserwować przyrost środków w funduszach akcyjnych, nie tylko na skutek rosnących wycen jednostek, ale również dzięki nowym wpłatom klientów (blisko +1,3 mld zł). Ich udział w strukturze zwiększył się w ciągu roku z 30% do 32,3%. Na koniec 2010 roku zgromadzona w nich kwota zbliżała się do poziomu 12 mld zł, czyli niewiele poniżej rekordowych poziomów ze szczytu poprzedniej hossy. Z tej kwoty ponad 2 mld zł ulokowane są w funduszach akcji zagranicznych. To najwyższy poziom w historii tego rynku. Najwięcej kapitału klienci lokują w produktach opartych o fundusze zagranicznych firm inwestycyjnych, takich jak Franklin Templeton czy BlackRock.

Liderem rynku wciąż jednak pozostają fundusze mieszane, w których na koniec minionego roku zgromadzone było 38,1% rynku. Mimo iż w ciągu roku ich aktywa zwiększyły swą wartość o 1,6 mld zł (do 13,9 mld zł), to dynamika zmian na tle innych grup nie była zbyt wysoka, gdyż sięgnęła jedynie 13%.

Jeszcze niższą dynamikę odnotował trzeci pod względem wielkości segment, czyli fundusze ochrony kapitału. Wzrost wartości zarządzanych środków o +4,6% nie wystarczył do przekroczenia poziomu 6 mld zł. Wyższą dynamikę odnotowały natomiast inne fundusze charakteryzujące się niższym poziomem ryzyka, czyli fundusze dłużne (+23%) oraz gotówkowe i pieniężne (+31%). Duży w tym udział miał stosunkowo wysokie saldo wpłat i wypłat, które sięgnęło w przypadku funduszy gotówkowych +0,4 mld zł, a dłużnych +0,3 mld zł. Na koniec grudnia w funduszach dłużnych ulokowaliśmy łącznie 2,5 mld zł, co stanowi 6,7% całego  rynku, natomiast w funduszach gotówkowych 1,8 mld zł (czyli 5,0%).

Największą dynamikę zmian odnotowały najmniejsze segmenty rynku, czyli fundusze rynku surowców oraz absolutnej stopy zwrotu, których aktywa zwiększyły swą wartość odpowiednio o 77% (43 mln zł) oraz 33% (107 mln zł).

Większość towarzystw ubezpieczeń na życie oferujących fundusze kapitałowe, zakończyło miniony rok przyrostem wartości zarządzanych środków. Spośród 23 firm, najwyższą dynamikę zmian odnotowały towarzystwa spoza pierwszej dziesiątki. Zdecydowanym liderem zostało BZ WBK-Aviva TUnŻ, bowiem kapitał zgromadzony w zarządzanych przez tego ubezpieczyciela funduszach zyskał na wartości ponad 15-krotnie, zbliżając się do poziomu 100 mln zł. Towarzystwo oferujące unit-linki oparte zarówno na funduszach z grupy (Arka i Aviva), jak i wybranych funduszach z Legg Mason TFI, Skarbiec TFI i  Union Investment TFI, awansowało dzięki temu z 20-tej na 16-tą pozycję. Mimo tak wysokiej dynamiki, udział w rynku tego towarzystwa wciąż nie przekracza 0,5%.

Ponad pięciokrotnie wzrosła wartość środków zarządzanych przez Pramerica Życie (do 1,6 mln zł), dzięki czemu nie jest już najmniejszym graczem na rynku. Ostatnie miejsce w zestawieniu TUnŻ pod względem wielkości zarządzanych środków zajmuje obecnie Concordia Capital, która w minionym roku jako jedna z trzech towarzystw, odnotowała spadek wartości aktywów (do symbolicznego 1 mln zł).

Do towarzystw dynamicznie zdobywających rynek należy również Europa TUnŻ, która w ciągu roku podwoiła swój udział w rynku do 1,4%. Dzięki pozyskaniu ponad 0,2 mld zł nowego kapitału, aktywa funduszy tego towarzystwa na koniec roku przekroczyły granicę 0,5 mld zł. Największa w tym zasługa kolejnych edycji produktów strukturyzowanych, opartych o UFK, a także nowego funduszu Europa Wealth Management Emerging Markets UFK.

Wśród większych graczy, na czoło wysuwa się Axa Życie, która trafiła do grona towarzystw zarządzających aktywami powyżej 1 mld zł. W ciągu zaledwie roku aktywa zgromadzone w funduszach spod znaku AXA zwiększyły swą wartość o blisko 0,6 mld zł do 1,3 mld zł na koniec grudnia. AXA zdołała przyciągnąć najwięcej nowego kapitału spośród wszystkich towarzystw życiowych. Saldo wpłat i wypłat do funduszy sięgnęło bowiem blisko +0,5 mld zł. Choć towarzystwo to intensywnie rozwija ofertę produktową (w ciągu roku liczba oferowanych funduszy wzrosła z 66 do 84), to wciąż największym zainteresowaniem klientów cieszy się Aktywny Portfel Funduszy, czyli rozwiązanie utworzone we współpracy z BRE Bankiem i dostępne w jego sieci (także mBanku i MultiBanku) oraz przez doradców Xeliona. Na koniec grudnia zgromadzona w nim była co piąta złotówka. Dużym powodzeniem wśród inwestorów cieszyły sie również unit-linki oparte na funduszach akcyjnych z Noble Funds TFI oraz Legg Mason TFI.

Bliskie przekroczenia 1 mld zł aktywów jest Warta TUnŻ, towarzystwo, którego oferta opiera się przede wszystkim na produktach strukturyzowanych w formie UFK. Są to produkty utworzone na czas określony, których zysk zależy od spełnienia zakładanego scenariusza. Do produktu Warta Bogactwo Metali UFK klienci wpłacili w zeszłym roku blisko 40 mln zł, a do Warta Złota Korona UFK 25 mln zł. Klienci wybierali również Warta Plan Defensywny UFK. 

Wśród pięciu największych firm pod względem wielkości zarządzanych środków, walka o trzecie miejsce toczy się pomiędzy ING TUnŻ i PZU Życie, najstarszego gracza na rynku UFK. Ponieważ to PZU Życie udało się w 2010 roku osiągnąć dynamikę zmian wyższą od rynku, to jest duża szansa, iż niedługo odzyska miejsce na podium. Aktywa funduszy będących w ofercie ubezpieczyciela zyskały na wartości 18,7%, co odpowiada kwocie 560 mln zł. Niezmiennie największym powodzeniem cieszy się Program Inwestycyjny Prestige, w ramach którego można wybierać wśród kilkudziesięciu funduszy inwestycyjnych. W ciągu minionego roku aktywa zgromadzone w tym programie zyskały 235 mln zł, o kolejne ponad +130 mln zł zwiększyły się aktywa pracowniczych programów emerytalnych.

Saldo wpłat i wypłat do funduszy z PZU Życie przekroczyło w minionym roku +0,31 mld zł. O zaledwie 4 mln zł więcej pozyskał największy gracz na rynku - Aviva TUnŻ, który zgromadził w funduszach blisko 12 mld zł. Choć aktywa funduszy tego towarzystwa odnotowały najwyższy przyrost w ciągu roku w ujęciu liczbowym (przekroczyły +1 mld zł), to dynamika zmian była o połowę niższa od rynkowej. Towarzystwo to rokrocznie traci udział w rynku z ponad 80% w 1998 roku, do 32,5% na koniec 2010 roku. Pomimo tego, nie należy się spodziewać rychłej zmiany na pozycji lidera, gdyż aktywa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych pretendenta (AEGON TUnŻ) są ponad dwukrotnie niższe niż środki zgromadzone w funduszach Aviva TUnŻ. Na wartości zyskują przede wszystkim aktywa funduszy o agresywnym charakterze, zarówno dzięki wynikom zarządzania, jak i nowych wpłatom klientów. Aviva Dynamiczny Aktywnej Selekcji UFK znalazł się w gronie 8 UFK z saldem wpłat i wypłat przekraczającym 100 mln zł.

Na liście funduszy z najwyższym bilansem sprzedaży znajdziemy również kilka funduszy z oferty drugiego pod względem wielkości graczy na rynku. Do unit-linków tego towarzystwa opartych na funduszach z Noble Funds TFI, Idea TFI, czy Quercus TFI w ciągu roku, klienci wpłacili netto po kilkadziesiąt mln zł. Ponieważ klienci wypłacali jednocześnie swoje oszczędności m.in. z AEGON Gwarantowany UFK czy opartych na funduszach Arki, całkowity bilans sprzedaży dla tego ubezpieczyciela był ujemny. Wzrost wartości zarządzanych środków o ponad 400 mln zł (+9,2%) był więc możliwy dzięki dodatnim wynikom z zarządzania. Nieco wyższą dynamikę zmian (+13,6%) odnotowało ING TUnŻ, co odpowiada kwocie przekraczającej 440 mln zł. To przede wszystkim zasługa pozytywnych tendencji w przepływach środków. Do ubezpieczyciela trafiła bowiem blisko co 10 złotówka wpłacona netto do funduszy kapitałowych.

Na 23 ubezpieczycieli oferujących ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, trzy odnotowały w minionym roku spadek wartości zarządzanych środków. Poza wymienioną na początku Concordią Capital, spadek wartości aktywów odnotowały również TUnŻ SKOK (o -12% do 16,1 mln zł) oraz TUnŻ Cardif Polska (o -3% do 73 mln zł).

Anna Zalewska, starszy analityk
Analizy Online