Rewolucja w multipleksach naziemnych. Ma objąć MUX-1, MUX-5, MUX-6 i MUX-8

W grudniu ub.r. informowaliśmy, że przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski zwrócił się do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej o zmiany w podziale multipleksów. Kanały znane z MUX-8, czyli  TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV i WP zajęłyby pasmo w zakresie UHF. Pasmo VHF zajmowane przez MUX-8 trafiłoby na potrzeby multipleksu cyfrowego radia DAB+.

Ostateczne decyzje jeszcze w tej sprawie nie zapadły, ale trwają konsultacje. Do końca czerwca trwa również proces zmiany standardu naziemnej telewizji cyfrowej na DVB-T2/HEVC. Obejmuje: MUX-1 (TVP ABC, Eska TV, Polo TV, Stopklatka, Antena HD, TV Trwam, Fokus TV), MUX-2 (TVN, TVN7, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2) i MUX-4 (Wydarzenia24). Wszystkie kanały z tych multipleksów są nadawane teraz w wysokiej rozdzielczości (HD). W starym standardzie są natomiast nadawane MUX-3 (TVP1 HD, TVP2 HD, TVP Info HD, TVP Sport HD, TVP3, TVP Historia i Sprawdzam TV) oraz MUX-8 (TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV i WP).

Pierwotnie zmiany miały obejmować także MUX-3, gdzie nadają najważniejsze stacje TVP, ale prezes UKE po wniosku ministra spraw wewnętrznych i administracji zgodził się na nadawanie MUX-3 do końca 2023 roku w starym standardzie w związku z wojną na Ukrainie. Krajowy Instytut Mediów szacuje, że 1,53 mln gospodarstw domowych posiada sprzęt niekompatybilny z DVB-T2/HEVC. Tym samym ich mieszkańcy utraciliby dostęp do kanałów TVP.

Dlaczego TVP kontynuuje testy bez zmiany standardu?

Wielu odbiorców naziemnej telewizji cyfrowej wyraża zdziwienie, że choć najważniejsze kanały Telewizji Polskiej są dostępne w starym standardzie DVB-T, to UKE przedłuża pozwolenia na nadawanie jej multipleksu eksperymentalnego w DVB-T2/HEVC. W skład MUX-u wchodzą: TVP3 Warszawa HD, TVP Dokument HD, TVP Kobieta HD, TVP Kultura HD i TVP Rozrywka HD. Do tej pory zajmował on pasmo przewidziane dla MUX-5 i zgody wygasały od marca br. do końca czerwca br.

W ostatnich miesiącach UKE przedłużył zgody na testy z obiektów obejmujących zasięgiem Jelenią Górę, Kłodzko, Zieloną Górę, Żagań, Wrocław i okolice tych miast. Pozwolenia obowiązują do 28 marca 2023 roku. Do 24 kwietnia 2023 roku MUX eksperymentalny TVP może z kolei działać w Szczecinie, Poznaniu, Płocku, Pile, Lęborku, Koszalinie, Koninie, Iławie, Grzywaczu, Gnieźnie, Gdańsku, Ciechanowie, Bydgoszczy i Białogardzie. Wczoraj UKE opublikował nowe pozwolenia na emisje próbne dla TVP. Do 22 maja 2023 roku testy mogą być prowadzone m.in. w Przemyślu, Przysusze, Łodzi, Krakowie, Leżajsku, Kielcach, Katowicach, Kaliszu, Gorlicach, Częstochowie, Dęblinie, Zakopanem i Wiśle. Kolejne zgody są zapewne kwestią czasu. Pozwolenia dotyczą już nie tylko pasma przewidzianego dla MUX-5, ale także MUX-6.

Niedawno prezes UKE Jacek Oko stwierdził, że za miesiąc multipleksy eksperymentalne związane z DVB-T2/HEVC nie będą miały sensu. Dlaczego więc TVP może testować swoje kanały dłużej? - Generalnie w mediach i przestrzeni publicznej wszyscy zafiksowali się na DVB-T2/HEVC i procesie zmiany standardu. Wielu zapomina, że doszedł refarming (zejście z 700 MHz) i zmiana siatki radiowej NTC dla całej Polski. Testy MUX5/6 nie muszą już spełniać roli "testera" czy dany konsument jest przygotowany do odbioru DVB-T2/HEVC - oczywiście, była to ważna rola, ale cały czas dochodzi kwestia tego, jak w praktyce będzie działał MUX5/6 w nowych warunkach. To są dwa zupełnie nowe multipleksy, działające w nowej technologii, w eterze będzie gęściej. Tu do testowania jest więcej niż tylko sam standard - informuje Wirtualnemedia.pl Witold Tomaszewski, p.o. rzecznik prasowy UKE.

KRRiT: TVP brakuje miejsca na nowe kanały

W sprawozdaniu z działalności w 2021 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji informuje o przyczynach wnioskowania przez TVP o dodatkowe pasmo. - Możliwość uruchomienia w paśmie 470-694 MHz dwóch dodatkowych multipleksów  ogólnopolskich skłoniła kierownictwo spółki Telewizja Polska do przedstawienia Prezesowi UKE wniosku o rezerwację częstotliwości w multipleksie MUX-5. Nadawca publiczny przede wszystkim zamierzał emitować tam swoje programy z wyższą jakością HD, co obecnie nie jest możliwe, a także planował zwiększyć ofertę o cztery dodatkowe programy, w tym jeden w jakości 4K. Przyjęcie  rozstrzygnięcia w tej kwestii nie było jednak możliwe ze względu na niedostępność częstotliwości składających się na MUX-5. Częstotliwości te będą dostępne po przejściu na nadawanie w nowym standardzie DVB-T2/HEVC. W marcu 2022 r. spółka Telewizja Polska wycofała wniosek o dokonanie  rezerwacji częstotliwości w MUX-5. Postępowanie w tej sprawie zostało umorzone. Równolegle spółka Telewizja Polska wystąpiła do Prezesa UKE o rezerwację częstotliwości w multipleksie MUX-6. Decyzja w sprawie rezerwacji częstotliwości składających się na MUX-6 jest  obecnie procedowana przez Prezesa UKE i KRRiT - czytamy w dokumencie. TVP brakuje miejsca na nowe kanały przez to, że kontynuuje emisję MUX-3 w starym standardzie, który pozwala na nadawanie mniejszej ilości stacji w gorszej jakości obrazu.

TVP zamierza w październiku br. uruchomić kanał TVP Nauka. W zbliżonym okresie zostanie reaktywowany TVP 4K, który będzie pokazywał mecze z mundialu w Katarze, programy rozrywkowe, filmy, seriale i dokumentu. Do końca roku może też ruszyć TVP Muzyka, a prezes TVP Jacek Kurski nie wyklucza uruchomienia stacji o profilu motoryzacyjnym, czyli TVP Moto.

Dodatkowe pasmo potrzebne do cyfryzacji radia

Z nieoficjalnych informacji Wirtualnemedia.pl wynika, że najprawdopodobniej po emisjach testowych z MUX-6 regularnie będzie korzystać Telewizja Polska. Stanie się tak, jeśli TVP zrezygnuje z miejsca zajmowanego w MUX-1 (TVP ABC trafi na inny multipleks). MUX-5 ma zostać zajęty przez kanały znane z MUX-8.  Pasmo w VHF trafi z kolei na potrzeby multipleksów DAB+.
 
KRRiT prowadzi obecnie konkurs dotyczący miejsc w multipleksie ogólnopolskim cyfrowego radia. Wpłynęły wnioski dotyczące emisji RMF FM, Radia Maryja, Radia Eska, Radia Top i Fama Dance (obie stacje związane z kieleckim Radiem Fama), Radia Dla Dorosłych (spółka Emanio Arcus, która emituje już program Radia Bezpieczna Podróż dla niepełnosprawnych), Radia Voyager (spółka Imperium Media, emitująca Radio Imperium), Mixradia (znana z rynku telewizyjnego grupa MWE).

Na początku roku ruszyły multipleksy lokalne DAB+ w Warszawie, Poznaniu, Katowicach, Rzeszowie, Tarnowie, Toruniu i Częstochowie. W kilku miejscach w kraju działają też multipleksy testowe. W MUX lokalnych są dostępne m.in. Radio Nuta, Disco Radio, Mega Radio, Radio Profeto, Radio Bezpieczna Podróż oraz Muzo.fm. Wkrótce ma do nich dołączyć WP Radio.

- Rozstrzygnięcie konkursu w sprawie możliwości uzyskania koncesji w ogólnokrajowym multipleksie Mux R1, a następnie uruchomienie w tym multipleksie emisji cyfrowych programów radiowych będzie stanowić istotny etap implementacji radia DAB+ w Polsce. Powstanie wówczas rzeczywisty rynek radiofonii cyfrowej - informuje w sprawozdaniu KRRiT.

Będzie więcej multipleksów lokalnych DAB+?

Jeśli szef UKE zaakceptuje propozycję przewodniczącego KRRiT dotyczącą MUX-8, to multipleksów lokalnych i regionalnych DAB+ może działać w Polsce więcej. - KRRiT przygotowała opracowanie pt. „Propozycja optymalizacji konwersji  analogowo-cyfrowej regionalnych i lokalnych stacji radiofonicznych w Polsce przy wykorzystaniu  części bloków częstotliwościowych DAB zwolnionych przez Mux 8”. Opracowanie przedstawia m.in. uzasadnienie potrzeby powiększenia zasobów częstotliwości dla radiofonii DAB+ oraz propozycje ich wykorzystania. Decyzja w omawianej sprawie należy do Prezesa UKE - informuje w sprawozdaniu KRRiT.

Choć z danych Krajowego Instytutu Mediów wynika, że odbiorniki DAB+ posiada mniej niż 5 proc. Polaków, to KRRiT zamierza dalej zabiegać o poprawę oferty w cyfrowym eterze. - Pod koniec 2022 r. KRRiT planuje ogłoszenie konkursu dla kolejnych multipleksów lokalnych - dodaje regulator, który nie zdradza jakich lokalizacji miałyby dotyczyć wspomniane konkursy. Do udziału we wspomnianym wcześniej konkursie na miejsca w ogólnopolskim MUX zgłosiły się mniej chętnych niż liczba dostępnych miejsc. Czołowi nadawcy komercyjni nie chcą inwestować w technologię, która ich zdaniem jest przestarzała i nie gwarantuje odpowiedniego zasięgu.