Wirtualne Media

Ustawa o f-gazach od wejścia w życie w połowie 2015 roku stanowiła źródło problemów i niejasności – wdrażała bowiem regulacje z nieobowiązującego już wówczas unijnego rozporządzenia z 2006 r. Od września 2017 r. ustawa jest wreszcie dostosowana do aktualnych przepisów Unii Europejskiej.

Dla firm i instytucji pracujących z f-gazami oznacza to kilka zmian na lepsze, ale i konieczność dostosowania się do nowych regulacji.

Znowelizowana ustawa o substancjach zuboĹźających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (f-gazach) została dostosowana do obowiązującego obecnie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych. Wśród wątpliwości, które budziła jej poprzednia wersja, były takĹźe kwestie dotyczące tego, jaki sprzęt podlega jej regulacjom.

- Chodziło między innymi o urządzenia zawierające substancję kontrolowaną lub f-gaz, które zostały wyłączone z eksploatacji, lecz nie zostały jeszcze przekazane do unieszkodliwienia – wspomina Magdalena Masternak, specjalista ds. ochrony środowiska EcoMS Consulting i trener z Akademii EcoMS, która prowadzi szkolenia m.in. z wymagań prawnych dotyczących fluorowanych gazów cieplarnianych.

Konieczna weryfikacja

Ustawa w obecnym brzmieniu jest precyzyjna – takĹźe te urządzenia muszą być wpisane do Centralnego Rejestru Operatorów (CRO; to nowa, skrócona nazwa dotychczasowego Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony PrzeciwpoĹźarowej) i podlegają okresowym kontrolom szczelności. Zakresem ustawy, a więc obowiązkiem sprawozdawczym, objęta jest obecnie większa niĹź dotąd liczba f-gazów – wszystko za sprawą odniesienia się w ustawie do art. 2 pkt 1 oraz załącznika nr 2 do unijnego rozporządzenia nr 517/2014. Z kolei konsekwencją zapisów art. 2 ust. 1 pkt 10b jest objęcie znowelizowanymi regulacjami szerszej gamy produktów i urządzeń, w tym agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych chłodni i przyczep chłodni oraz rozdzielnic elektrycznych.

DuĹźa zmiana dotyczy takĹźe kryterium podlegania przez urządzenie okresowym kontrolom szczelności, a takĹźe wymogowi rejestracji w CRO. Przed nowelizacją przepisów decydująca była liczba kilogramów f-gazu znajdującego się w urządzeniu. Obecnie wszystko zaleĹźy od ilości f-gazu wyraĹźonej w tonach ekwiwalentu CO2. Dolną granicę stanowi 5 ton. Od tego poziomu urządzenie podlega obowiązkom załoĹźenia dokumentacji w CRO i wykonywania kontroli szczelności (co najmniej raz na 12 miesięcy w przypadku, gdy ilość ekwiwalentu wynosi 5-50 ton).

- W ramach dostosowywania się do nowych przepisów wszystkim pracującym z f-gazami w pierwszej kolejności zalecamy weryfikację zawartości tych substancji w posiadanych urządzeniach, oczywiście w przeliczeniu na tony ekwiwalentu CO2. Dodatkowo niezbędne jest upewnienie się, czy w efekcie poszerzenia zakresu urządzeń podlegających regulacjom nie wzrosła liczba urządzeń, które naleĹźy zgłosić w CRO i prowadzić okresowe kontrole ich szczelności – radzi Magdalena Masternak.

Więcej czasu

Zmianą, która z pewnością ucieszy wszystkie firmy i instytucje pracujące na co dzień z f-gazami, jest wydłuĹźenie czasu na załoĹźenie Karty Urządzenia oraz dokonanie wpisu po wykonaniu czynności na urządzeniu.

Na załoĹźenie Karty Urządzenia jest obecnie 15 (zamiast 10) dni roboczych od dnia dostarczenia urządzenia na miejsce funkcjonowania, a jeśli wymaga ono zainstalowania – od dnia zakończenia instalacji i napełnienia urządzenia f-gazem. Co waĹźne, kartę naleĹźy załoĹźyć niezaleĹźnie od faktu rozpoczęcia eksploatacji urządzenia – wystarczy bowiem, Ĺźe zostało ono zainstalowane.

RównieĹź 15 (a nie – jak wcześniej – 5) dni roboczych znowelizowana ustawa przewiduje na wpisanie do Karty Urządzenia czynności dotyczących instalowania, konserwacji lub serwisowania i kontroli szczelności, naprawy oraz naprawy nieszczelności i likwidacji urządzenia, a takĹźe informacji na temat środków podjętych w celu odzyskania f-gazów z likwidowanego urządzenia.

Zrób to sam

Co niezwykle istotne, uprawnionym do dokonywania wpisów dotyczących tych czynności jest juĹź nie tylko certyfikowany serwisant. Nie trzeba zatem udostępniać mu komputera, lecz otrzymawszy od administratora dostęp do CRO, moĹźna dokonać samodzielnie wpisu na podstawie protokołu sporządzonego i podpisanego przez uprawnionego serwisanta.  

23 września 2017 r., czyli w dniu wejścia w Ĺźycie znowelizowanej ustawy, rozpoczął się 6-miesięczny okres, jaki Instytut Chemii Przemysłowej, prowadzący CRO, ma na dostosowanie rejestru i bazy danych do nowych przepisów. Informacja o zakończeniu tego procesu zostanie przesłana drogą mailową do wszystkich uĹźytkowników CRO – operatorów urządzeń zawierających f-gazy. Od tego dnia będą oni mieli pół roku na – w zaleĹźności od sytuacji – sporządzenie lub uaktualnienie Karty Urządzenia.

- Za niedopełnienie tego obowiązku grozić będzie kara administracyjna o maksymalnej wysokości 3000 złotych – ostrzega Magdalena Masternak.

Ustawa o f-gazach w nowym brzmieniu zawiera sporo udogodnień dla pracujących z tymi substancjami. Aby jednak w spokoju z nich korzystać, warto, by firmy i instytucje uprzednio zweryfikowały, czy w wyniku nowelizacji nie wzrosła takĹźe liczba ciążących na nich obowiązków.