UOKiK nałożył na 20 banków karę 164 mln zł

Banki mogą odwołać się od decyzji do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

UOKiK wszczął postępowanie na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Zostało ono przeprowadzone na podstawie przepisów polskich i wspólnotowych przeciwko 24 podmiotom: 20 bankom, Visa Europe, Visa International, MasterCard Europe oraz Związkowi Banków Polskich.

W stosunku do banków prezes UOKiK stwierdził stosowanie praktyki ograniczającej konkurencję, polegającej na wspólnym ustalaniu stawek opłaty interchange – opłaty pobieranej przez bank wydający kartę od każdej dokonanej transakcji, a pośrednio uiszczanej przez akceptującego kartę sprzedawcę.

Urząd podał, że materiał dowodowy nie pozwolił na postawienie zarzutu ograniczenia podmiotom trzecim dostępu do rynku pozostałym uczestnikom postępowania.

„Banki ustaliły opłatę wyższą, niż rekomendowana przez organizacje płatnicze. Np. Visa rekomendowała opłatę interchange na poziomie 0,5-1,0%. Banki ustaliły natomiast opłatę dwa razy wyższą, na poziomie 1-2%” – powiedział prezes UOKiK Cezary Banasiński podczas konferencji prasowej.

Zdaniem prezesa UOKiK, interchange jest swoistym opodatkowaniem nałożonym przez bank, który prowadzi do wzrostu kosztów akceptantów kart. Wyższe koszty związane z akceptacją kart przenoszone są na wszystkich konsumentów, również tych płacących gotówką, co powoduje, że subsydiują oni klientów płacących kartą.

„Ta opłata nie jest ustalana na podstawie rzeczywistych kosztów, ale została odgórnie ustalona przez banki w celu osiągania wysokich zysków z transakcji. W naszej opinii ta opłata powinna być zupełnie zlikwidowana, a płatności bezgotówkowe powinny być rozliczane według wartości nominalnej” – uważa Banasiński.

UOKiK poinformował, że porozumienie w systemie Visa funkcjonuje od 1993 roku, zaś w systemie MasterCard od 1994 roku.

Prezes urzędu nałożył kary za udział w porozumieniu uzależniając ich wysokość od okresu uczestnictwa w porozumieniu, jak również liczby wydanych kart. Najwyższe kary pieniężne wysokości po 16,59 mln zł zostały nałożone na PKO BP oraz Pekao SA, 14,66 mln zł na Bank BPH, po 14,08 mln zł na BZ WBK oraz ING Bank Śląski. Najniższy wymiar kary – 193 tys. zł. UOKiK zastosował wobec banku HSBC, który zaprzestał stosowania praktyki.

Decyzja UOKiK nie jest ostateczna. Banki mogą odwołać się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zarówno jeśli chodzi o nadanie sprawie rygoru natychmiastowej wykonalności, jak i samej kary pieniężnej, nałożonej przez urząd.

„Jeśli sąd podtrzyma rygor natychmiastowej wykonalności, banki będą mogły zawrzeć np. umowy bilateralne z agentami rozliczeniowymi. Ustalenie cen osobno przez każdy z podmiotów jest dozwolone” – powiedział Wojciech Szymczak, dyrektor departamentu analiz rynku UOKiK.

Prezes UOKiK poinformował, że praktykom ustalania opłat interchange przygląda się Komisja Europejska. Sposób ustalania opłat pobieranych przez sprzedawców akceptujących karty płatnicze zakwestionowały Wielka Brytania, Włochy i Hiszpania. W niektórych państwach np. Danii, Holandii, Norwegii, czy Luksemburgu, gdzie funkcjonują inne niż Visa i MasterCard systemy, opłata interchange nie jest w ogóle pobierana.