Część dużych przedsiębiorstw nie boi się kryzysu, liczy nawet na korzyści

Badanie wskazuje jednak, że z drugiej strony 25,0% firm nie przewiduje, by kryzys wpłynął negatywnie na ich działalność, a aż 60,0% dużych przedsiębiorstw planuje inwestycje w latach 2009-2010.

"Badania, które przeprowadziliśmy wyraźnie wskazują, że najważniejszą cechą obecnej sytuacji i zagrożeniem dla dużych przedsiębiorstw jest niepewność, czyli trudność w identyfikacji zagrożeń, a tym samym - trudność w ocenie ich wpływu na działalność gospodarczą" - czytamy w raporcie.

W ocenie ekspertów PKPP Lewiatan i Deloitte ponad 1/3 dużych firm zakłada, że będzie musiała ograniczyć produkcję i sprzedaż na polskim rynku, a ponad 20,0%, że będzie musiała ograniczyć produkcję i sprzedaż na rynki zagraniczne.

"Planowane są oczywiście działania osłabiające ten negatywny wpływ kryzysu - firmy tną wydatki na promocję i reklamę, planują ograniczanie zatrudnienia, ograniczają inwestycje. Problemów z popytem najbardziej obawiają się firmy z sektora przetwórstwa przemysłowego. One także przygotowują się w największym zakresie do ograniczania zatrudnienia" - czytamy dalej.

Natomiast, według raportu, firmy z sektora transport, gospodarka magazynowa i łączność koncentrują się na ograniczaniu inwestycji.

"Co interesujące - w znacznie większym stopniu kryzysu obawiają się firmy prywatne niż firmy państwowe. Zapewne przedsiębiorstwa państwowe wiedzą, że w sytuacji awaryjnej zadziała tzw. "miękkie finansowanie" i liczą na wsparcie ze środków publicznych" - podkreślają autorzy raportu.

PKPP oraz Deloitte zastrzega jednak, że nie jest jednak tak, iż firmy duże poddały się i szykują się do obrony. Prawie 25% dużych firm uznaje, że kryzys nie wpłynie negatywnie na ich działalność.

"Są to w większości firmy z sektora energetycznego, z sektora transport, gospodarka magazynowa i łączność oraz z sektora usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a także firmy budowlane. Szczególnie te ostatnie myślą o wykorzystaniu czasu kryzysu do osiągnięcia wzrostu udziału w rynku, w tym wykorzystując fuzje i przejęcia" - wynika z opracowania.

Raport zwraca również uwagę na fakt, że wszystkie duże przedsiębiorstwa widzą wzrost ryzyka w wielu obszarach działalności. W normalnych warunkach firmy widzą ryzyko przede wszystkim w osłabieniu koniunktury gospodarczej, w wahaniach kursu złotego do euro, we wzroście konkurencji na rynku, a także w problemach z płynnością finansową wywoływanych zatorami płatniczymi.

"Kryzys zmienił postrzeganie tych zagrożeń - za największe ryzyko uważają wahania kursu złotego wobec euro, zatory płatnicze oraz osłabienie popytu na polskim rynku. Ważnym spostrzeżeniem jest relatywnie mniejsze znaczenie z perspektywy firm dużych ryzyka wynikającego z ograniczenia dostępu do kredytów - wśród zagrożeń wynikających z kryzysu ryzyko to jest wskazywane na 8. miejscu" - podano w raporcie.

Zdaniem ekspertów raczej nie ma zagrożenia gwałtownym spadkiem inwestycji - ponad 60% firm ma plany inwestycyjne w 2009 r. I choć większość z nich jednak ogranicza ich pierwotną skalę, to w pełni rezygnuje z inwestowania tylko 4,3% firm.

Zdecydowanie poważniejszym problemem jest utrzymanie w dużych przedsiębiorstwach poziomu zatrudnienia.

"W tym obszarze widać największą niepewność - 27% firm nie wie, czy uda im się utrzymać zatrudnienie, czy też będą zmuszone zwalniać pracowników. Niespełna 1/3 firm dużych planuje utrzymanie zatrudniania na poziomie z 2008 r., natomiast 27,8% przedsiębiorstw podjęło już decyzje o zwolnieniach" - wyliczono w raporcie.

We wnioskach eksperci PKPP Lewiatan i Deloitte napisali, że wyłaniający się z badania obraz dużych przedsiębiorstw po pierwszych miesiącach kryzysu nie jest pesymistyczny.

"Widać, że firmy umiejętnie identyfikują ryzyka i także umiejętnie starają się na nie przygotować. Co więcej, duże firmy wydają się ufać swojej pozycji i swoim rezerwom, w tym finansowym. Może to w konsekwencji oznaczać konsolidację i powiększenie udziału w rynku krajowym i zagranicznym największych i najlepszych polskich firm. Stwarza to realną szansę na ograniczenie negatywnego wpływu kryzysu na znaczną część polskiej gospodarki" - podsumowuje raport.

Badanie "Monitoring kondycji sektora dużych przedsiębiorstw 2009" zostało przygotowane przez PKPP Lewiatan we współpracy z Deloitte i przeprowadzone przez CBOS na ogólnopolskiej losowej próbie 251 firm prywatnych i państwowych w okresie 20.01-6.03.2009 r.